ubbf_ii_0023.14v-13 med3901.9 r hab70.10 r-b2 csg1394.109 cbo90.163r bnf16236.22 bnf10307.133 bnf7927.20-ab22 bnf7926.40 bnf7925.12 r bmv407.16 v-20 bbb172.26r bbb167.20v bbb165.16r-27 bav1631.18r LIBER I HIDE LINKS TO MANUSCRIPTS
1 | Quid faciat laetas segetes, quo sidere terram |
2 | vertere, Maecenas, ulmisque adiungere vitis |
3 | conveniat, quae cura boum, qui cultus habendo |
4 | sit pecori, apibus quanta experientia parcis, |
5 | bbb165.16v hinc canere incipiam. Vos, o clarissima mundi |
6 | bmv407.18 r lumina, labentem caelo quae ducitis annum, |
7 | Liber et alma Ceres, vestro si munere tellus |
8 | Chaoniam pingui glandem mutavit arista, |
9 | poculaque inventis Acheloia miscuit uvis; |
10 | et vos, agrestum praesentia numina, Fauni, |
11 | ferte simul Faunique pedem Dryadesque puellae: |
12 | Munera vestra cano. Tuque o, cui prima frementem |
13 | fudit equum magno tellus percussa tridenti, |
14 | Neptune; et cultor nemorum, cui pinguia Ceae |
15 | bnf10307.134 ter centum nivei tondent dumeta iuvenci; |
16 | ipse nemus linquens patrium saltusque Lycaei, |
17 | Pan, ovium custos, tua si tibi Maenala curae, |
18 | ubbf_ii_0023.15r adsis, o Tegeaee, favens, oleaeque Minerva |
19 | inventrix, uncique puer monstrator aratri, |
20 | bnf7926.41 et teneram ab radice ferens, Silvane, cupressum, |
21 | dique deaeque omnes, studium quibus arva tueri, |
22 | quique novas alitis non ullo semine fruges, |
23 | quique satis largum caelo demittitis imbrem; |
24 | bbb172.26v bav1631.18 v tuque adeo, quem mox quae sint habitura deorum |
25 | concilia, incertum est, urbisne invisere, Caesar, |
26 | terrarumque velis curam et te maximus orbis |
27 | cbo90.163v auctorem frugum tempestatumque potentem |
28 | accipiat, cingens materna tempora myrto, |
29 | bbb167.21r an deus inmensi venias maris ac tua nautae |
30 | med3901.9 v numina sola colant, tibi serviat ultima Thule |
31 | teque sibi generum Tethys emat omnibus undis, |
32 | anne novum tardis sidus te mensibus addas, |
33 | qua locus Erigonen inter Chelasque sequentis |
34 | panditur - ipse tibi iam bracchia contrahit ardens |
35 | bmv407.18 v bbb165.17r Scorpius et caeli iusta plus parte reliquit - |
36 | quidquid eris, - nam te nec sperant Tartara regem |
37 | nec tibi regnandi veniat tam dira cupido,csg1394.110 |
38 | quamvis Elysios miretur Graecia campos |
39 | nec repetita sequi curet Proserpina matrem - |
40 | hab70.10 v da facilem cursum atque audacibus adnue coeptis |
41 | vat3256.2 ignarosque viae mecum miseratus agrestis |
42 | bnf16236.23 bnf7925.12 v ingredere et votis iam nunc adsuesce vocari. |
43 | Vere novo, gelidus canis cum montibus humor |
44 | liquitur et Zephyro putris se glaeba resolvit, |
45 | depresso incipiat iam tum mihi taurus aratro |
46 | ingemere et sulco attritus splendescere vomer. |
47 | bnf7926.42 bav1631.19r Illa seges demum votis respondet avari |
48 | bbb172.27r agricolae, bis quae solem, bis frigora sensit; |
49 | bnf10307.135 illius inmensae ruperunt horrea messes. |
50 | At prius ignotum ferro quam scindimus aequor, |
51 | ubbf_ii_0023.15v ventos et varium caeli praediscere morem |
52 | cura sit ac patrios cultusque habitusque locorum |
53 | et quid quaeque ferat regio et quid quaeque recuset. |
54 | Hic segetes, illic veniunt felicius uvae, |
55 | arborei fetus alibi, atque iniussa virescunt |
56 | gramina. Nonne vides, croceos ut Tmolus odores, |
57 | India mittit ebur, molles sua tura Sabaei, |
58 | at Chalybes nudi ferrum, virosaque Pontus |
59 | med3901.10 r bnf7927.21 castorea, Eliadum palmas Epiros equarum. |
60 | cbo90.164r Continuo has leges aeternaque foedera certis |
61 | inposuit natura locis, quo tempore primum |
62 | bbb167.21v Deucalion vacuum lapides iactavit in orbem, |
63 | unde homines nati, durum genus. Ergo age, terrae |
64 | bmv407.19 r pingue solum primis extemplo a mensibus anni |
65 | bbb165.17v fortes invertant tauri glaebasque iacentis |
66 | pulverulenta coquat maturis solibus aestas; |
67 | at si non fuerit tellus fecunda, sub ipsum |
68 | Arcturum tenui sat erit suspendere sulco: |
69 | illic, officiant laetis ne frugibus herbae, |
70 | bav1631.19 v hic, sterilem exiguus ne deserat humor harenam. |
71 | Alternis idem tonsas cessare novalis |
72 | bbb172.27v et segnem patiere situ durescere campum; |
73 | aut ibi flava seres mutato sidere farra, |
74 | bnf7926.43 unde prius laetum siliqua quassante legumen |
75 | aut tenuis fetus viciae tristisque lupini |
76 | sustuleris fragilis calamos silvamque sonantem. |
77 | Urit enim lini campum seges, urit avenae, |
78 | urunt Lethaeo perfusa papavera somno: |
79 | sed tamen alternis facilis labor, arida tantum |
80 | ne saturare fimo pingui pudeat sola neve |
81 | effetos cinerem inmundum iactare per agros. |
82 | Sic quoque mutatis requiescunt fetibus arva; |
83 | bnf10307.136 nec nulla interea est inaratae gratia terrae. |
84 | ubbf_ii_0023.16r bnf7925.13 r Saepe etiam sterilis incendere profuit agros |
85 | atque levem stipulam crepitantibus urere flammis: |
86 | sive inde occultas viris et pabula terrae |
87 | pinguia concipiunt, sive illis omne per ignem |
88 | med3901.10 v bnf16236.25 excoquitur vitium atque exsudat inutilis humor, |
89 | seu pluris calor ille vias et caeca relaxat |
90 | spiramenta, novas veniat qua sucus in herbas, |
91 | seu durat magis et venas adstringit hiantis, |
92 | ne tenues pluviae rapidive potentia solis |
93 | hab70.11 r cbo90.164v bmv407.19 v bav1631.20r acrior aut Boreae penetrabile frigus adurat. |
94 | Multum adeo, rastris glaebas qui frangit inertis |
95 | bbb167.22r bbb165.18r vimineasque trahit cratis, iuvat arva, neque illum |
96 | bbb172.28r flava Ceres alto nequiquam spectat Olympo; |
97 | et qui, proscisso quae suscitat aequore terga, |
98 | rursus in obliquum verso perrumpit aratro, |
99 | exercetque frequens tellurem atque imperat arvis. |
100 | Humida solstitia atque hiemes orate serenas, |
101 | agricolae; hiberno laetissima pulvere farra, |
102 | laetus ager: nullo tantum se Mysia cultu |
103 | iactat et ipsa suas mirantur Gargara messis. |
104 | Quid dicam, iacto qui semine comminus arva |
105 | bnf7926.44 insequitur cumulosque ruit male pinguis harenae |
106 | deinde satis fluvium inducit rivosque sequentis |
107 | et, cum exustus ager morientibus aestuat herbis, |
108 | ecce supercilio clivosi tramitis undam |
109 | elicit. illa cadens raucum per levia murmur |
110 | saxa ciet, scatebrisque arentia temperat arva. |
111 | Quid qui, ne gravidis procumbat culmus aristis, |
112 | luxuriem segetum tenera depascit in herba, |
113 | cum primum sulcos aequant sata. quique paludis |
114 | collectum humorem bibula deducit harena. |
115 | Praesertim incertis si mensibus amnis abundans |
116 | ubbf_ii_0023.16v bav1631.20 v exit et obducto late tenet omnia limo, |
117 | med3901.11 r bnf10307.137 unde cavae tepido sudant humore lacunae. |
118 | Nec tamen, haec cum sint hominumque boumque labores |
119 | versando terram experti, nihil inprobus anser |
120 | bbb172.28v Strymoniaeque grues et amaris intiba fibris |
121 | vat3256.6 officiunt aut umbra nocet. Pater ipse colendi |
122 | bmv407.20 r haud facilem esse viam voluit, primusque per artem |
123 | movit agros curis acuens mortalia corda |
124 | nec torpere gravi passus sua regna veterno. |
125 | bbb165.18v Ante Iovem nulli subigebant arva coloni; |
126 | bnf7925.13 v ne signare quidem aut partiri limite campum |
127 | fas erat: in medium quaerebant ipsaque tellus |
128 | bbb167.22v omnia liberius nullo poscente ferebat. |
129 | cbo90.165r Ille malum virus serpentibus addidit atris |
130 | praedarique lupos iussit pontumque moveri, |
131 | mellaque decussit foliis ignemque removit |
132 | et passim rivis currentia vina repressit, |
133 | bnf7926.45 ut varias usus meditando extunderet artis |
134 | paulatim et sulcis frumenti quaereret herbam. |
135 | [Ut silicis venis abstrusum excuderet ignem.] |
136 | Tunc alnos primum fluvii sensere cavatas; |
137 | navita tum stellis numeros et nomina fecit, |
138 | Pleiadas, Hyadas, claramque Lycaonis Arcton; |
139 | bav1631.21r tum laqueis captare feras et fallere visco |
140 | bnf16236.26 inventum et magnos canibus circumdare saltus; |
141 | vat3256.3 atque alius latum funda iam verberat amnem |
142 | alta petens, pelagoque alius trahit humida lina; |
143 | tum ferri rigor atque argutae lamina serrae, - |
144 | bbb172.29r nam primi cuneis scindebant fissile lignum |
145 | tum variae venere artes. Labor omnia vicit |
146 | med3901.11 v inprobus et duris urgens in rebus egestas. |
147 | Prima Ceres ferro mortalis vertere terram |
148 | instituit, cum iam glandes atque arbuta sacrae |
149 | ubbf_ii_0023.17r deficerent silvae et victum Dodona negaret. |
150 | Mox et frumentis labor additus, ut mala culmos |
151 | bnf10307.138 bmv407.20 v esset robigo segnisque horreret in arvis |
152 | carduus; intereunt segetes, subit aspera silva, |
153 | lappaeque tribolique, interque nitentia culta |
154 | infelix lolium et steriles dominantur avenae. |
155 | bbb165.19r Quod nisi et adsiduis herbam insectabere rastris, |
156 | et sonitu terrebis aves, et ruris opaci |
157 | falce premes umbras votisque vocaveris imbrem, |
158 | heu magnum alterius frustra spectabis acervum, |
159 | concussaque famem in silvis solabere quercu. |
160 | Dicendum et, quae sint duris agrestibus arma, |
161 | vat3256.4 bnf7926.46 bbb167.23r quis sine nec potuere seri nec surgere messes: |
162 | bav1631.21 v vomis et inflexi primum grave robur aratri |
163 | tardaque Eleusinae matris volventia plaustra |
164 | tribulaque traheaeque et iniquo pondere rastri; |
165 | bnf7927.22 virgea praeterea Celei vilisque supellex, |
166 | cbo90.165v arbuteae crates et mystica vannus Iacchi. |
167 | Omnia quae multo ante memor provisa repones, |
168 | bnf7925.14 r bbb172.29v si te digna manet divini gloria ruris. |
169 | Continuo in silvis magna vi flexa domatur |
170 | in burim et curvi formam accipit ulmus aratri. |
171 | Huic a stirpe pedes temo protentus in octo, |
172 | binae aures, duplici aptantur dentalia dorso |
173 | caeditur et tilia ante iugo levis altaque fagus, |
174 | stivaque, quae currus a tergo torqueat imos, |
175 | med3901.12 r et suspensa focis explorat robora fumus. |
176 | Possum multa tibi veterum praecepta referre, |
177 | ni refugis tenuisque piget cognoscere curas. |
178 | Area cum primis ingenti aequanda cylindro |
179 | et vertenda manu et creta solidanda tenaci, |
180 | bmv407.21 r ne subeant herbae neu pulvere victa fatiscat, |
181 | vat3256.5 tum variae inludant pestes: saepe exiguus mus |
182 | ubbf_ii_0023.17v sub terris posuitque domos atque horrea fecit, |
183 | aut oculis capti fodere cubilia talpae, |
184 | inventusque cavis bufo et quae plurima terrae |
185 | bnf10307.139 bbb165.19v bav1631.22r monstra ferunt, populatque ingentem farris acervum |
186 | curculio atque inopi metuens formica senectae. |
187 | Contemplator item, cum se nux plurima silvis |
188 | induet in florem et ramos curvabit olentis. |
189 | bnf7926.47 Si superant fetus, pariter frumenta sequentur |
190 | magnaque cum magno veniet tritura calore; |
191 | at si luxuria foliorum exuberat umbra, |
192 | bnf16236.27 bbb172.30r nequiquam pinguis palea teret area culmos. |
193 | Semina vidi equidem multos medicare serentis |
194 | bbb167.23v et nitro prius et nigra perfundere amurca, |
195 | grandior ut fetus siliquis fallacibus esset, |
196 | et, quamvis igni exiguo, properata maderent. |
197 | Vidi lecta diu et multo spectata labore |
198 | degenerare tamen, ni vis humana quot annis |
199 | maxima quaeque manu legeret. Sic omnia fatis |
200 | hab70.11 v in peius ruere ac retro sublapsa referri, |
201 | cbo90.166r non aliter, quam qui adverso vix flumine lembum |
202 | remigiis subigit, si bracchia forte remisit, |
203 | atque illum in praeceps prono rapit alveus amni. |
204 | med3901.12 v Praeterea tam sunt Arcturi sidera nobis |
205 | Haedorumque dies servandi et lucidus Anguis, |
206 | quam quibus in patriam ventosa per aequora vectis |
207 | pontus et ostriferi fauces temptantur Abydi. |
208 | bav1631.22 v Libra die somnique pares ubi fecerit horas |
209 | bmv407.21 v et medium luci atque umbris iam dividit orbem, |
210 | bnf7925.14 v exercete, viri, tauros, serite hordea campis |
211 | usque sub extremum brumae intractabilis imbrem; |
212 | nec non et lini segetem et Cereale papaver |
213 | tempus humo tegere et iamdudum incumbere aratris, |
214 | dum sicca tellure licet, dum nubila pendent. |
215 | ubbf_ii_0023.18r bbb165.20r Vere fabis satio; tum te quoque, Medica, putres |
216 | bbb172.30v accipiunt sulci et milio venit annua cura, |
217 | bnf7926.48 candidus auratis aperit cum cornibus annum |
218 | Taurus et averso cedens Canis occidit astro. |
219 | At si triticeam in messem robustaque farra |
220 | bnf10307.140 exercebis humum solisque instabis aristis, |
221 | ante tibi Eoae Atlantides abscondantur |
222 | Gnosiaque ardentis decedat stella Coronae, |
223 | debita quam sulcis committas semina quamque |
224 | invitae properes anni spem credere terrae. |
225 | Multi ante occasum Maiae coepere; sed illos |
226 | exspectata seges vanis elusit avenis. |
227 | bbb167.24r Si vero viciamque seres vilemque phaselum |
228 | nec Pelusiacae curam aspernabere lentis, |
229 | haud obscura cadens mittet tibi signa Bootes: |
230 | incipe et ad medias sementem extende pruinas. |
231 | bav1631.23r Idcirco certis dimensum partibus orbem |
232 | per duodena regit mundi Sol aureus astra. |
233 | med3901.13 r Quinque tenent caelum zonae; quarum una corusco |
234 | semper sole rubens et torrida semper ab igni; |
235 | cbo90.166v quam circum extremae dextra laevaque trahuntur |
236 | bmv407.22 r caeruleae, glacie concretae atque imbribus atris; |
237 | has inter mediamque duae mortalibus aegris |
238 | munere concessae divom, et via secta per ambas, |
239 | obliquus qua se signorum verteret ordo. |
240 | bbb172.31r Mundus, ut ad Scythiam Rhipaeasque arduus arces |
241 | consurgit, premitur Libyae devexus in austros. |
242 | Hic vertex nobis semper sublimis; at illum |
243 | bnf16236.28 sub pedibus Styx atra videt Manesque profundi. |
244 | Maximus hic flexu sinuoso elabitur Anguis |
245 | bnf7926.49 bbb165.20v circum perque duas in morem fluminis Arctos, |
246 | Arctos Oceani metuentis aequore tingui. |
247 | bnf7925.15 r Illic, ut perhibent, aut intempesta silet nox, |
248 | ubbf_ii_0023.18v semper et obtenta densentur nocte tenebrae, |
249 | aut redit a nobis Aurora diemque reducit; |
250 | nosque ubi primus equis Oriens adflavit anhelis, |
251 | bnf10307.141 illic, sera rubens accendit lumina Vesper. |
252 | Hinc tempestates dubio praediscere caelo |
253 | possumus, hinc messisque diem tempusque serendi, |
254 | bav1631.23 v et quando infidum remis inpellere marmor |
255 | conveniat, quando armatas deducere classis, |
256 | aut tempestivam silvis evertere pinum. |
257 | Nec frustra signorum obitus speculamur et ortus, |
258 | temporibusque parem diversis quattuor annum. |
259 | Frigidus agricolam si quando continet imber, |
260 | bbb167.24v multa, forent quae mox caelo properanda sereno, |
261 | vat3256.1 maturare datur: durum procudit arator |
262 | med3901.13 v vomeris obtunsi dentem, cavat arbore lintres, |
263 | aut pecori signum aut numeros inpressit acervis. |
264 | bbb172.31v Exacuunt alii vallos furcasque bicornis |
265 | bmv407.22 v atque Amerina parant lentae retinacula viti. |
266 | Nunc facilis rubea texatur fiscina virga, |
267 | nunc torrete igni fruges, nunc frangite saxo. |
268 | Quippe etiam festis quaedam exercere diebus |
269 | fas et iura sinunt; rivos deducere nulla |
270 | cbo90.167r religio vetuit, segeti praetendere saepem, |
271 | insidias avibus moliri, incendere vepres, |
272 | balantumque gregem fluvio mersare salubri. |
273 | bnf7926.50 Saepe oleo tardi costas agitator aselli |
274 | bnf7927.23 vilibus aut onerat pomis, lapidemque revertens |
275 | bbb165.21r incusum aut atrae massam picis urbe reportat. |
276 | Ipsa dies alios alio dedit ordine Luna |
277 | bav1631.24r felicis operum. Quintam fuge: pallidus Orcus |
278 | Eumenidesque satae; tum partu Terra nefando |
279 | Coeumque Iapetumque creat saevumque Typhoea |
280 | et coniuratos caelum rescindere fratres. |
281 | ubbf_ii_0023.19r hab70.12 r Ter sunt conati inponere Pelio Ossam |
282 | scilicet, atque Ossae frondosum involvere Olympum; |
283 | ter pater exstructos disiecit fulmine montis. |
284 | Septima post decimam felix et ponere vitem |
285 | bnf10307.142 et prensos domitare boves et licia telae |
286 | bbb172.32r addere: nona fugae melior, contraria furtis. |
287 | Multa adeo gelida melius se nocte dedere, |
288 | aut cum sole novo terras inrorat Eous. |
289 | Nocte leves melius stipulae, nocte arida prata |
290 | tondentur, noctes lentus non deficit humor. |
291 | Et quidam seros hiberni ad luminis ignis |
292 | med3901.14 r pervigilat ferroque faces inspicat acuto; |
293 | bbb167.25r interea longum cantu solata laborem |
294 | bnf7925.15 v bmv407.23 r arguto coniunx percurrit pectine telas, |
295 | aut dulcis musti Volcano decoquit humorem |
296 | et foliis undam trepidi despumat aeni. |
297 | bnf16236.29 At rubicunda Ceres medio succiditur aestu |
298 | et medio tostas aestu terit area fruges. |
299 | Nudus ara, sere nudus; hiems ignava colono. |
300 | bav1631.24 v Frigoribus parto agricolae plerumque fruuntur |
301 | bnf7926.51 mutuaque inter se laeti convivia curant. |
302 | Invitat genialis hiems curasque resolvit, |
303 | ceu pressae cum iam portum tetigere carinae, |
304 | puppibus et laeti nautae inposuere coronas. |
305 | bbb165.21v Sed tamen et quernas glandes tum stringere tempus |
306 | cbo90.167v et lauri bacas oleamque cruentaque myrta, |
307 | tum gruibus pedicas et retia ponere cervis |
308 | auritosque sequi lepores, tum figere dammas, |
309 | stuppea torquentem Balearis verbera fundae, |
310 | bbb172.32v cum nix alta iacet, glaciem cum flumina trudunt. |
311 | Quid tempestates autumni et sidera dicam, |
312 | atque, ubi iam breviorque dies et mollior aestas, |
313 | quae vigilanda viris. vel cum ruit imbriferum ver, |
314 | ubbf_ii_0023.19v spicea iam campis cum messis inhorruit et cum |
315 | frumenta in viridi stipula lactentia turgent. |
316 | Saepe ego, cum flavis messorem induceret arvis |
317 | agricola et fragili iam stringeret hordea culmo, |
318 | omnia ventorum concurrere proelia vidi, |
319 | bnf10307.143 quae gravidam late segetem ab radicibus imis |
320 | sublimem expulsam eruerent; ita turbine nigro |
321 | med3901.14 v ferret hiems culmumque levem stipulasque volantis. |
322 | Saepe etiam inmensum caelo venit agmen aquarum |
323 | bmv407.23 v et foedam glomerant tempestatem imbribus atris |
324 | collectae ex alto nubes; ruit arduus aether |
325 | et pluvia ingenti sata laeta boumque labores |
326 | bbb167.25v diluit; inplentur fossae et cava flumina crescunt |
327 | cum sonitu fervetque fretis spirantibus aequor. |
328 | Ipse pater media nimborum in nocte corusca |
329 | bnf7926.52 fulmina molitur dextra; quo maxuma motu |
330 | terra tremit; fugere ferae et mortalia corda |
331 | per gentis humilis stravit pavor; ille flagranti |
332 | aut Athon aut Rhodopen aut alta Ceraunia telo |
333 | deicit; ingeminant austri et densissimus imber; |
334 | bbb172.33r nunc nemora ingenti vento, nunc litora plangunt. |
335 | bnf7925.16 r bbb165.22r Hoc metuens caeli menses et sidera serva, |
336 | frigida Saturni sese quo stella receptet, |
337 | quos ignis caelo Cyllenius erret in orbis. |
338 | In primis venerare deos atque annua magnae |
339 | sacra refer Cereri laetis operatus in herbis |
340 | extremae sub casum hiemis, iam vere sereno. |
341 | Tum pingues agni et tum mollissima vina, |
342 | tum somni dulces densaeque in montibus umbrae. |
343 | Cuncta tibi Cererem pubes agrestis adoret; |
344 | cbo90.168r cui tu lacte favos et miti dilue Baccho, |
345 | terque novas circum felix eat hostia fruges, |
346 | omnis quam chorus et socii comitentur ovantes, |
347 | ubbf_ii_0023.20r et Cererem clamore vocent in tecta; neque ante |
348 | falcem maturis quisquam supponat aristis, |
349 | quam Cereri torta redimitus tempora quercu |
350 | med3901.15 r det motus incompositos et carmina dicat. |
351 | Atque haec ut certis possemus discere signis, |
352 | bnf10307.144 bmv407.24 r aestusque pluviasque et agentis frigora ventos, |
353 | bnf16236.30 ipse Pater statuit, quid menstrua Luna moneret, |
354 | quo signo caderent austri, quid saepe videntes |
355 | agricolae propius stabulis armenta tenerent. |
356 | Continuo ventis surgentibus aut freta ponti |
357 | bnf7926.53 incipiunt agitata tumescere et aridus altis |
358 | bbb172.33v montibus audiri fragor aut resonantia longe |
359 | bbb167.26r litora misceri et nemorum increbrescere murmur. |
360 | Iam sibi tum a curvis male temperat unda carinis, |
361 | hab70.12 v cum medio celeres revolant ex aequore mergi |
362 | clamoremque ferunt ad litora, cumque marinae |
363 | in sicco ludunt fulicae notasque paludes |
364 | deserit atque altam supra volat ardea nubem. |
365 | bbb165.22v Saepe etiam stellas vento inpendente videbis |
366 | praecipitis caelo labi noctisque per umbram |
367 | flammarum longos a tergo albescere tractus; |
368 | saepe levem paleam et frondes volitare caducas |
369 | aut summa nantis in aqua colludere plumas. |
370 | At Boreae de parte trucis cum fulminat et cum |
371 | Eurique Zephyrique tonat domus: omnia plenis |
372 | rura natant fossis atque omnis navita ponto |
373 | humida vela legit. Numquam inprudentibus imber |
374 | obfuit: aut illum surgentem vallibus imis |
375 | aeriae fugere grues, aut bucula caelum |
376 | suspiciens patulis captavit naribus auras, |
377 | cbo90.168v aut arguta lacus circumvolitavit hirundo |
378 | bnf7925.16 v et veterem in limo ranae cecinere querelam. |
379 | med3901.15 v Saepius et tectis penetralibus extulit ova |
380 | ubbf_ii_0023.20v angustum formica terens iter et bibit ingens |
381 | bmv407.24 v arcus et e pastu decedens agmine magno |
382 | bnf7927.24 bbb172.34r corvorum increpuit densis exercitus alis. |
383 | Iam variae pelagi volucres et quae Asia circum |
384 | bnf10307.145 dulcibus in stagnis rimantur prata Caystri, |
385 | bnf7926.54 certatim largos umeris infundere rores: |
386 | nunc caput obiectare fretis, nunc currere in undas |
387 | et studio incassum videas gestire lavandi. |
388 | Tum cornix plena pluviam vocat inproba voce |
389 | et sola in sicca secum spatiatur harena. |
390 | Ne nocturna quidem carpentes pensa puellae |
391 | nescivere hiemem, testa cum ardente viderent |
392 | bbb167.26v scintillare oleum et putris concrescere fungos. |
393 | Nec minus ex imbri soles et aperta serena |
394 | prospicere et certis poteris cognoscere signis: |
395 | bbb165.23r nam neque tum stellis acies obtunsa videtur, |
396 | nec fratris radiis obnoxia surgere Luna, |
397 | tenuia nec lanae per caelum vellera ferri; |
398 | non tepidum ad solem pinnas in litore pandunt |
399 | dilectae Thetidi alcyones, non ore solutos |
400 | inmundi meminere sues iactare maniplos. |
401 | At nebulae magis ima petunt campoque recumbunt, |
402 | solis et occasum servans de culmine summo |
403 | nequiquam seros exercet noctua cantus. |
404 | Adparet liquido sublimis in aere Nisus |
405 | et pro purpureo poenas dat Scylla capillo: |
406 | bbb172.34v quacumque illa levem fugiens secat aethera pinnis, |
407 | bmv407.25 r ecce inimicus, atrox, magno stridore per auras |
408 | med3901.16 r cbo90.169r insequitur Nisus; qua se fert Nisus ad auras, |
409 | bnf16236.31 illa levem fugiens raptim secat aethera pinnis |
410 | Tum liquidas corvi presso ter gutture voces |
411 | aut quater ingeminant, et saepe cubilibus altis |
412 | nescio qua praeter solitum dulcedine laeti |
413 | ubbf_ii_0023.21r bnf7926.55 inter se in foliis strepitant; iuvat imbribus actis |
414 | progeniem parvam dulcisque revisere nidos; |
415 | haud equidem credo, quia sit divinitus illis |
416 | ingenium aut rerum fato prudentia maior; |
417 | bnf10307.146 verum ubi tempestas et caeli mobilis humor |
418 | mutavere vias et Iuppiter uvidus austris |
419 | denset, erant quae rara modo, et, quae densa, relaxat, |
420 | bnf7925.17 r vertuntur species animorum et pectora motus |
421 | nunc alios, alios, dum nubila ventus agebat, |
422 | concipiunt: hinc ille avium concentus in agris |
423 | et laetae pecudes et ovantes gutture corvi. |
424 | Si vero solem ad rapidum lunasque sequentis |
425 | bbb167.27r bbb165.23v ordine respicies, numquam te crastina fallet |
426 | hora neque insidiis noctis capiere serenae. |
427 | Luna, revertentis cum primum colligit ignis, |
428 | si nigrum obscuro conprenderit aera cornu, |
429 | maxumus agricolis pelagoque parabitur imber; |
430 | bbb172.35r at si virgineum suffuderit ore ruborem, |
431 | ventus erit; vento semper rubet aurea Phoebe. |
432 | Sin ortu quarto, namque is certissimus auctor, |
433 | pura neque obtunsis per caelum cornibus ibit, |
434 | totus et ille dies et qui nascentur ab illo |
435 | exactum ad mensem pluvia ventisque carebunt, |
436 | votaque servati solvent in litore nautae |
437 | med3901.16 v Glauco et Panopeae et Inoo Melicertae. |
438 | Sol quoque et exoriens et cum se condet in undas |
439 | cbo90.169v bmv407.25 v signa dabit; solem certissima signa sequuntur, |
440 | et quae mane refert et quae surgentibus astris.hab70.13 r |
441 | bnf7926.56 Ille ubi nascentem maculis variaverit ortum |
442 | conditus in nubem medioque refugerit orbe, |
443 | suspecti tibi sint imbres; namque urget ab alto |
444 | arboribusque satisque Notus pecorique sinister. |
445 | Aut ubi sub lucem densa inter nubila sese |
446 | ubbf_ii_0023.21v diversi rumpent radii aut ubi pallida surget |
447 | Tithoni croceum linquens Aurora cubile, |
448 | heu male tum mitis defendet pampinus uvas: |
449 | tam multa in tectis crepitans salit horrida grando. |
450 | Hoc etiam, emenso cum iam decedit Olympo, |
451 | bnf10307.147 profuerit meminisse magis; nam saepe videmus |
452 | ipsius in voltu varios errare colores: |
453 | caeruleus pluviam denuntiat, igneus Euros; |
454 | bbb172.35v sin maculae incipient rutilo inmiscerier igni, |
455 | bbb165.24r omnia tum pariter vento nimbisque videbis |
456 | fervere. Non illa quisquam me nocte per altum |
457 | ire, neque a terra moneat convellere funem. |
458 | bbb167.27v At si, cum referetque diem condetque relatum, |
459 | lucidus orbis erit, frustra terrebere nimbis |
460 | et claro silvas cernes Aquilone moveri. |
461 | Denique quid vesper serus vehat, unde serenas |
462 | bnf7925.17 v ventus agat nubes, quid cogitet humidus Auster, |
463 | sol tibi signa dabit. Solem quis dicere falsum |
464 | audeat. Ille etiam caecos instare tumultus |
465 | saepe monet fraudemque et operta tumescere bella. |
466 | med3901.17 r Ille etiam exstincto miseratus Caesare Romam, |
467 | cum caput obscura nitidum ferrugine texit |
468 | bmv407.26 r inpiaque aeternam timuerunt saecula noctem. |
469 | bnf7926.57 Tempore quamquam illo tellus quoque et aequora ponti |
470 | obscenaeque canes inportunaeque volucres |
471 | signa dabant. Quotiens Cyclopum effervere in agros |
472 | cbo90.170r vidimus undantem ruptis fornacibus Aetnam |
473 | flammarumque globos liquefactaque volvere saxa! |
474 | Armorum sonitum toto Germania caelo |
475 | audiit, insolitis tremuerunt motibus Alpes. |
476 | Vox quoque per lucos volgo exaudita silentis |
477 | ingens et simulacra modis pallentia miris |
478 | bbb172.36r visa sub obscurum noctis, pecudesque locutae, |
479 | ubbf_ii_0023.22r infandum! sistunt amnes terraeque dehiscunt |
480 | et maestum inlacrimat templis ebur aeraque sudant.bnf16236.32 |
481 | Proluit insano contorquens vertice silvas |
482 | fluviorum rex Eridanus camposque per omnis |
483 | cum stabulis armenta tulit. Nec tempore eodem |
484 | bnf10307.148 tristibus aut extis fibrae adparere minaces |
485 | bbb165.24v aut puteis manare cruor cessavit et altae |
486 | per noctem resonare lupis ululantibus urbes. |
487 | Non alias caelo ceciderunt plura sereno |
488 | fulgura nec diri totiens arsere cometae. |
489 | ergo inter sese paribus concurrere telisbnf7927.25 |
490 | Romanas acies iterum videre Philippi;bbb167.28r |
491 | nec fuit indignum superis, bis sanguine nostro |
492 | Emathiam et latos Haemi pinguescere campos. |
493 | Scilicet et tempus veniet, cum finibus illis |
494 | agricola incurvo terram molitus aratro |
495 | med3901.17 v exesa inveniet scabra robigine pila |
496 | aut gravibus rastris galeas pulsabit inanisbnf7926.58bmv407.26 v |
497 | grandiaque effossis mirabitur ossa sepulchris. |
498 | Di patrii, Indigetes, et romule Vestaque mater, |
499 | quae Tuscum Tiberim et Romana Palatia servas, |
500 | hunc saltem everso iuvenem succurrere saeclo |
501 | ne prohibete! Satis iam pridem sanguine nostrobbb172.36v |
502 | Laomedonteae luimus periuria Troiae; |
503 | iam pridem nobis caeli te regia, Caesar,bnf7925.18 r |
504 | invidet atque hominum queritur curare triumphos;cbo90.170v |
505 | quippe ubi fas versum atque nefas: tot bella per orbem, |
506 | tam multae scelerum facies; non ullus aratro |
507 | dignus honos, squalent abductis arva colonis |
508 | et curvae rigidum falces conflantur in ensem. |
509 | Hinc movet Euphrates, illinc Germania bellum; |
510 | vicinae ruptis inter se legibus urbes |
511 | arma ferunt; saevit toto Mars inpius orbe;ubbf_ii_0023.22v |
512 | ut cum carceribus sese effudere quadrigae, |
513 | addunt in spatia et frustra retinacula tendensbbb165.25r |
514 | fertur equis auriga neque audit currus habenas. |