monumenta.ch > Beda Venerabilis > 17
Beda, De Natura Rerum, XVI. De zodiaco circulo. <<<     >>> XVIII. De lacteo circulo.

Beda Venerabilis, De Natura Rerum, CAPUT XVII. De duodecim signis. [

BRIDEF. RAM. GLOSSAE.---Signa duodecim vel a causis annalibus. Signa vocantur vel ex annalibus rebus, quae singulis annis naturaliter eveniunt, vel ex fabulis, quas gentiles monimentis scripturae tradiderunt, aut ex utrisque. Nam Aries, Taurus, Gemini, ex fabula tantum; Cancer et Virgo ex utrisque; Pisces et Scorpius ex natura; caetera ex utrisque.

Arietem Martio mensi propter Hammonem Iovem tribuunt. Fabula talis est. Liber pater cum reverteretur de Indico bello, coepit populus siti periclitari. Qui cum invocasset Iovem, statim apparuit eis aries, stans in arena: quem persequentes, subito non comparuit, et in ipso loco in quo apparuerat fontem repererunt; per quod intellexerunt eum Iovem fuisse, et Iovem Hammonem appellaverunt, quasi arenarium, eo quod in arena apparuerit. Hammonia namque Graece, Latine arena. Propter hoc etiam eius simulacrum cornibus arietinis depingitur, vel ideo quia responsa illius incerta et obscurissima sunt. Alii Martio mensi arietem illum tribuunt, unde Phryx mare transivit.

Taurum Aprili. Taurus ideo Aprili tribuitur, quia Iupiter aliquando in taurum conversus est, scilicet propter quamdam puellam nomine Europam, pro cuius amore in bovem conversus mare tranavit, eamque super dorsum suum secum attulit: vel propter illum taurum Agenoris, ad quem interficiendum missus est Hercules ab Aristaeo rege.

Castorem et Pollucem Maio. Castor et Pollux Graece Dioscori vocantur. Erant autem, ut fertur, amantissimi inter se fratres, in tantum ut neque de principatu contenderent, neque ullam rem sine communi consilio facerent. Ex Laeda enim filia Thesei nati fuerant fratres Helenae, quam Paris rapuit, qui et Alexander dictus est, qui propter suam fortitudinem Maio deputantur, quando iam semina confortata erumpunt in folia: vel propterea quod illo tempore bella fiant, eo quod alter eorum fratris mortem sua redemerit.

Cancrum Iunio. Cancer animal est sex pedum, tangenti se, ex utraque parte incedens. Congruit Iunio, quod superiori cursu exacto inferiorem petat. Plinius dicit in Naturali Historia, circa solstitium aestivum, id est, sole illam partem Signiferi transeunte, cancrum in scorpionem transire, et undas deserere, et terram petere. Hinc probabile videtur, ut illud signum in quo sol moratur quando cancer in scorpionem vertitur, merito Cancri nomine appelletur. Sicut enim cancer aliqua causa impulsus retrograditur, sic sol cum superiora signiferi, id est, octavam partem, vel ut alii, quartam partem conscenderit, mox quasi quodam modo repulsus ad austrina redire videtur.

Leonem . . . Iulio. Leo fervidum est animal, et Iulio mense fervida aestas, et tunc terra acrius exsiccari dignoscitur.

Libram Septembri. Quia sicut libra pondera aequantur, ita mensis istius tempore aequales sunt noctes et dies.

Scorpium et Sagittarium . . . Octob. et Nov. accipiunt. Scorpio a posteriori parte percutit. Sagittarius etiam cum spiculo depingitur, et istis mensibus in Hispania et Italia fulmina cadunt. Sagittarius autem Chiron, filius Saturni et Philerae ipse est Centaurus. Coeunte namque Saturno cum Philera ad adventum Opis uxoris suae convertit se in equum: et inde natus est Centaurus, semihomo et semiequus.

Capricornum Decembri. Capricorni prima pars in commemoratione Oleniae nutricis Iovis, in similitudine caprae depingitur: ultima autem pars in similitudine piscis, propter pluvialem qualitatem ipsius mensis. Sed et initium eius in glaciem velut cornu duratur.

Singulis autem signis XXX partes. Triginta enim lineae sunt in unoquoque signo de duodecim signis. Multiplica triginta duodecies, fiunt CCCLX dies: item multiplica decem horas duodecies, fiunt CXX horae. Partire per XXIV, inde veniunt quinque dies. Iterum multiplica semis vel dimidium horae duodecies, fiunt sex horae, quae perficiunt quartam partem diei, unde fit bissextus in quarto anno.

Partes. Pars est quotidianus progressus per XXIV horas. Una pars in coelo, sunt stadia XL, minor, maior vero septingenta.

Eo quod sol triginta diebus et decem semi horis illa percurrat. Quod dicit triginta, non est hoc verum, sed verisimile: nam in singulis signis variis et diversis spatiis moratur. Nam in Geminis triginta spatiatur diebus: et e contrario XXXI diebus Sagittarium transit. Similiter et in caeteris signis varie cursum suum peragit. Hinc est quod in nullo signo tali spatio, id est, triginta dierum et decem semis horarum moras facit: propterea vero verisimile est, quomodo si quis totius anni circulum vel cumulum, id est, trecentos sexaginta quinque dies, et sex horas in duodecim aequas partes secundum numerum signorum partitus fuerit, duodecimam partem inveniet, in triginta diebus et decem horis et dimidia parte unius horae.

A medio mensis. Sed mense Ian. XV Kal. Febr. incipit currere et introire per eorum signa. Unumquodque enim signum medietatem unius mensis et alterius similiter medietatem mensis occupat, a medio semper mense incipiens.

]


1 Signa duodecim vel a causis annalibus, vel a gentilium fabulis nomina sumpserunt. Nam Arietem Martio mensi propter Ammonem Iovem tribuunt; unde et in eius simulacro arietis cornua fingunt; Taurum Aprili, propter eumdem Iovem, quod in bovem sit fabulose conversus; Castorem et Pollucem Maio, propter insigne virtutis; porro Cancrum Iunio, quando sol ad inferiora redit, quia Cancer impulsus retro cursum dirigere soleat; Leonem, quem occidit Hercules, Iulio, propter vim fervoris assignant; Virginem Augusto, quod tunc exusta caloribus tellus nihil pariat; Libram Septembri, ob aequalitatem diei et noctis; Scorpium et Sagittarium equinis cruribus deformatum, propter fulmina mensium ipsorum, October et November accipiunt; Capricornum December, propter capram Iovis nutricem, cuius extrema pisci similia pinguntur, quod huius mensis ultima pluvialia sint; Aquarium Ianuario; Februario Pisces, ob menses imbriferos tradunt.
2 Singulis autem signis XXX partes, ternae vero decades deputantur, eo quod sol XXX diebus et decem semis horis illa percurrat, a medio mensis. id est, XV kalendarum die semper incipiens.
Beda Venerabilis HOME

bav1449.226 bnf1615.264 bnf8671.61 bnf11130.75 bnf13013.43 csg248.86 csg250.130 csg251.37

© 2006 - 2024 Monumenta Informatik