Augustinus, De libero arbitrio, LIBER SECUNDUS. In quo, CAPUT III. - Deum..., 7.
| 1 | Quaeramus autem hoc ordine, si placet: primum, quomodo manifestum est Deum esse; deinde, utrum ab illo sint quaecumque in quantumcumque sunt bona; postremo, utrum in bonis numeranda sit voluntas libera. |
| 2 | Quibus compertis satis apparebit, ut opinor, utrum recte homini data sit. |
| 3 | Quare prius abs te quaero, ut de manifestissimis capiamus exordium; utrum tu ipse sis. |
| 4 | An tu fortasse metuis, ne in hac interrogatione fallaris, cum utique si non esses, falli omnino non posses? E. Perge potius ad caetera. |
| 5 | A. Ergo quoniam manifestum est esse te, nec tibi aliter manifestum esset, nisi viveres, id quoque manifestum est, vivere te: intelligisne ista duo esse verissima? E. Prorsus intelligo. |
| 6 | A. Ergo etiam hoc tertium manifestum est, hoc est intelligere te. |
| 7 | E. Manifestum. |
| 8 | A. Quid in his tribus tibi videtur excellere? E. Intelligentia. |
| 9 | A. Cur tibi hoc videtur? E. Quia cum tria sint haec, esse, vivere, intelligere; et lapis est, et pecus vivit, nec tamen lapidem puto vivere, aut pecus intelligere; qui autem intelligit, eum et esse et vivere certissimum est: quare non dubito id excellentius iudicare, cui omnia tria insunt, quam id cui duo vel unum desit. |
| 10 | Nam quod vivit, utique et est, sed non sequitur ut etiam intelligat: qualem vitam esse pecoris arbitror. |
| 11 | Quod autem est, non utique consequens est ut et vivat et intelligat: nam esse cadavera possum fateri, vivere autem nullus dixerit. |
| 12 | Iamvero quod non vivit, multo minus intelligit. |
| 13 | A. Tenemus igitur horum trium duo deesse cadaveri, unum pecori, nihil homini. |
| 14 | E. Verum est. |
| 15 | A. Tenemus etiam id esse in his tribus praestantius, quod homo cum duobus caeteris habet, id est intelligere, quod habentem sequitur et esse et vivere. |
| 16 | E. Tenemus sane. |